Tirotropin Salgılayan Adenoma Tedavisinde Oktreotid Kullanımının Yeri:
İki Olgu Sunumu ve Literatürün Gözden Geçirilmesi

Arif YÖNEM, Bekir ÇAKIR, Murat ASLAN, Yüksel DERE, Metin ÖZATA, Mustafa KUTLU, Çağlayan ÖZDEMİR

Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Endokrinoloji Bilim Dalı, ANKARA

ÖZET

Bu yazımızda hipofizde tiroidi stimüle edici hormon adenomu (TSHoma) bulunan iki olguyu ve bunlara uyguladığımız oktreotid tedavisinin sonuçlarını sunuyoruz. İlk olguda klasik hipertiroidizm semptomları  ve guatr varken, ikinci olguda asıl semptom başağrısı olup hipertiroidizm semptomları daha az ağırlıkta idi ve guatr mevcut değildi. Her iki olgunun da tiroid hormon düzeyleri yüksek, buna karşılık TSH düzeyleri baskılanmamıştı. Olguların TSH düzeyleri T3 supresyonundan ve TRH stimülasyonundan etkilenmedi. TSH  a-subüniti bir olguda normal iken, diğerinde yüksek bulundu. Her iki olgunun başka bir hormonal bozukluğu yoktu. Magnetik rezonans görüntüleme ve somatostatin reseptör sintigrafisi ile olgunun birinde hipofizde mikroadenom (6x7 mm), diğerinde makroadenom (14x18 mm) boyutunda TSHsalgılayan tümör tesbit edildi. Her iki olguya günde 3 kez 100 µg dozda başlayıp, tedricen arttırılarak 600 µg/gün doza çıkarılan somatostatin analoğu (oktreotid-Sandostatin) tedavisi yaklaşık altı ay süreyle uygulandı. Hastaların semptomlarında azalma olmakla beraber, bu azalma belirgin ölçüde değildi. Tedavinin başlangıcında tiroid hormon ve TSH düzeylerinde düşme olmakla beraber bu düşme süreklilik göstermedi. Buna karşılık hipofizdeki tümör boyutunda altı aylık tedavinin sonunda anlamlı bir değişme olmadı. Oktreotit tedavisinin bitiminde olgunun birine (makroadenomlu) hipofizer cerrahi uygulandı, diğeri ise takiplere gelmedi. Sonuç olarak, oktreotidin TSHomada biyokimyasal belirleyicileri azaltmada bir ölçüde etkili olsa bile, tümör boyutunda anlamlı bir küçülme sağlamadığını gözledik.

Anahtar Kelimeler: Tirotropin salgılayan adenoma, oktreotid, tedavi

SUMMARY

Octreotide Treatment in TSH-Secreting Adenomas: Report of Two Cases and Review of the Literature

We presented two cases with thyrotropin-secreting adenoma and the effectiveness of octreotide treatment on their TSH and thyroid hormone levels and tumor size. The first case presented with symptoms and signs such as tremor, palpitations, sweeting, suggestive of hyperthyroidism, but the other presented predominantly with headache and had no thyroid enlargement on physical exam. Thyroid hormone levels in both cases were increased but TSH levels not suppressed, indicating inappropriate secretion of TSH. Also, TSHlevels did not change after T3 and TRH administration, which also contributed to the assumption of inappropriate TSH secretion. One case had no increase in alpha subunit level but the other had an increased level of alpha subunit. Both magnetic resonance imaging and somatostatin receptor scintigraphy revealed that there were a microadenoma (the first case; 6x7 mm in diameter) and a macroadenoma (the second case; 14x18 mm in diameter). Both cases were placed on therapy with somatostatin analog (octreotide-Sandostatin). Somatostatin analog was initially given at a dose of 300 µg daily, and then increased gradually up to 600 µg per day. There were some reductions in the levels of TSH and thyroid hormones at first. But the reductions did not persist with ongoing therapy after 6 months period. In addition, there was no change in tumor size with this therapy at the end. As a consequence, we conclude that the somatostatin analog, octreotide, treatment may not be an effective means of reducing tumor size in the pituitary TSHomas though it may be used to reduce TSH and thyroid hormones temporarily.

Key Words: Thyrotropin secreting adenoma, octreotide, treatment