Üst Gastrointestinal Sistem Kanaması Geçiren Geriatrik Hastaların
Uzun Süreli Takipte Mortalite ve Tekrar Kanama Açısından İncelenmesi

Evaluation of Recurrence and Mortality Rate in Geriatric Patients with
Acute Upper Gastrointestinal System Bleeding on Long-Term Follow-up

Uzm. Dr. Şengül AYDIN¹, Uzm. Dr. Osman KARA¹, Uzm. Dr. Güzin ZERENÖZTÜRK²,
Uzm. Dr. İlker CORDAN¹, Uzm. Dr. Kadem ARSLAN¹, Uzm. Dr. Mehmet Ali ÇIKRIKCIOĞLU³,
Uzm. Dr. Mehmet HURŞİTOĞLU³, Uzm. Dr. Yücel ARMAN¹, Prof. Dr. Tufan TÜKEK¹

¹ İstanbul Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İç Hastalıkları, İstanbul

² Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği Bölümü, İstanbul

³ Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İç Hastalıkları Bölümü, İstanbul

ÖZET

Giriş: Yaşlı popülasyonda akut gastrointestinal sistem (GİS) kanamaları  giderek artan sıklıkla görülmektedir. Bu kanamalar ölümcül olduğu kadar sağlık harcamalarında da ciddi artışlara neden olmaktadır. Çalışmamızda 70 yaş ve üstü geriatrik hastalarda üst GİS kanama sebeplerini, hastanede yatış sürelerini, tekrarlama sıklığını, mortalite oranlarını ve mortaliteyi etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçladık.

Materyal ve Metod: Çalışmaya üst GİS kanaması nedeniyle yatırılmış 70 yaş ve üzeri 81 hasta (ortalama yaş 78.1 ± 6.0 yıl, Erkek/Kadın: 45/36) dahil edildi. Çalışma kapsamına alınan hastaların; cinsiyet, yaş, daha önce geçirilmiş GİS kanaması varlığı, eğer geçirmişse kanama sayısı, GİS kanamasına yol açabilecek nedenler kaydedildi. Hastaların yatışlarındaki endoskopi bulguları, taze donmuş plazma (TDP) ve kan transfüzyon sayısı, biyokimyasal ve hematolojik laboratuvar bulguları, hastaların hastanede yatış süresi kaydedildi. Hastalar hastaneden taburcu olduktan sonra bir yıl boyunca takip edildi. Bulguların değerlendirilmesinde SPSS for Windows 15.0 programı kullanıldı.

Bulgular: Çalışma kapsamına alınan 81 hastanın 36 (%44.4)'sında gastrotoksik ilaç kullanımı mevcuttu. Yetmiş hastaya endoskopi yapılabildi. Hastaların 20'sinde antral gastrit, 11'inde duodenal ülser, 22'sinde antral gastrit ve duodenal ülser, altısında mide kanseri, birinde özefagus kanseri, ikisinde özefagus varis, birinde malloryweiss yırtığı, birinde özefagus hemanjiyom, üçünde pangastrit ve üç hastada da normal endoskopik bulgular saptandı. Elli altı hasta ilk kez GİS kanaması geçirmiş, 25 hasta ise daha önce bir veya birden fazla GİS kanaması geçirmişti. Çalışmamızdaki hastalardan dört tanesi hastanede yatışı sırasında kaybedildi. Yatış süresiyle hastane mortalitesi arasındaki ilişki istatistiksel olarak da anlamlı idi (p= 0.048).  Daha önce GİS kanaması geçirmek ve cinsiyet ile mortalite arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmadı (p= 0.17; p= 0.819). Yetmiş yedi hasta taburcu edildikten sonra bir yıl boyunca takip edildi. Takip sırasında hastaların 18'i yeniden GİS kanaması geçirdi. İstatistiksel olarak bakıldığında daha önce GİS kanaması geçiren ile geçirmeyen hastalar arasındaki tekrar GİS kanaması geçirme ilişkisi anlamlı bulundu (p= 0.017). Bir yıllık takipte 21 hasta öldü. Ölen hastaların 6 (%29)'sı tekrar GİS kanaması geçirerek kanama nedeniyle öldü. Tekrar kanayan ve kanamayan gruplar arasında mortalite açısından istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunamadı (p= 0.062). Ancak endoskopi sonucunda malignite bulunanlarda yapılan istatistiksel değerlendirme de anlamlı bulundu (p= 0.001).

Sonuç: Yaşlı popülasyonda GİS kanamaları ağır seyretmekte ve tekrarlamaya meyilli olmaktadır. Bundan dolayı hastaların bakımında ve taburculuk sonrasında uzun süreli takip ve tedavilerinde daha yakın izlem gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Üst gastrointestinal kanama, yaşlı hasta, tekrarlayan kanama

SUMMARY

Introduction: In the elderly population, acute gastrointestinal system (GIS) bleeding seen within creasing frequency. These hemorrhages are fatal. Causes serious increases in health spending. In our study; we aimed to determine the hospitalization time, recurrence frequency, mortality rates and the factors affecting mortality; on upper GIS bleeding in geriatric patients aged 70 and over.

Materials and Methods: In this study, 81 upper GIS bleeding patients aged 70 and over, were included (mean age 78.1 ± 6.0 years, male/female: 45/36). The patients sex, age, presence of previous GIS bleeding and the reasons of previous bleeding were recorded. Endoscopic findings,  number of fresh frozen plasma and blood transfusion, biochemical and hematological laboratory findings, and the length of hospitalization were recorded. Patients were followed up for one year after discharge from hospital. SPSS for Windows 15.0 program was used for the evaluation of the findings.

Results: 36 (44.4%) of 81 patients included in the study had gastrotoxic drug use. Seventy patients endoscopy were performed. 20 patients antral gastritis, 11 duodenal ulcer, 22 antral gastritis and duodenal ulcer, six gastric cancer, one esophageal cancer, two esophageal varices, one  mallory weisstear, one esophageal hemangioma, three pangastritis and three normal endoscopic findings were detected. Fifty six patients had first GIS bleeding, 25 patients already had one or more GIS bleeding. Four of the patients in our study died during their hospitalization. The relation ship between length of hospitalization and hospital mortality was statistically significant (p= 0.048). The relationship between previous GIS bleeding and sex with mortality was statistically significant (p= 0.17 and p= 0.819).

Conclusion: In elder population; GIS bleeding is heavily and tendstorecur. There fore, inl ong-term follow-up and treatment of patients after discharge from care must be closer follow.

Key Words: Upper gastrointestinal bleeding, elderly patient, recurrent bleeding

Yazışma Adresi:

Uzm. Dr. Şengül AYDIN

İstanbul Okmeydanı Eğitim ve

Araştırma Hastanesi,

İç Hastalıkları Kliniği, İSTANBUL

E-posta: sengulaydinn@gmail.com