Yazdır

İnme Sonrası Görülen Nöropatik Ağrı

TANIM

İnme sonrası görülen santral nöropatik ağrı, duyusal bozukluklar ve nöropatik ağrı ile karakterize bir sendromdur. Ağrı yanıcı, çarpıcı, künt veya iğne batması şeklinde olabilir (1). Genellikle dizestezi, hiperaljezi ya da allodini de bulunmaktadır (2). Depresyon, anksiyete ve uyku bozuklukları gibi işlevsel bozukluklar da sıklıkla tabloya eşlik etmektedir (1).

EPİDEMİYOLOJİ

İnme sonrası hastaların yaklaşık %8'inde santral nöropatik ağrı gelişir. Hastaların %40-60'ında nöropatik ağrı inmeden en az 1 ay sonra ortaya çıkar (1). Bu süre bazı hastalarda gecikebilir (3).

İnme sonrası gelişen nöropatik ağrının yaş ve cinsiyetle ilişkisi saptanmamıştır (4)

PATOFİZYOLOJİ

Mekanizması tam olarak açıklanamamış olmakla birlikte, inme sonrası görülen santral nöropatik ağrının patogenezinde spinotalamik duyusal yolaklardaki hasarın rol oynadığı kabul edilmektedir (1). Tek akut serebral lezyonu bulunan hastalarda lezyonun boyutu ve lokalizasyonu ile nöropatik ağrı arasında ilişki saptanmamıştır (4).

İnme sonrası nöropatik ağrı gelişen hastaların talamik somatosensöriyel yan nöronlarında anormal uyarıcı aktivite gözlenmiştir ve altta yatan mekanizmalar arasında deafferentasyon fenomeni de düşünülmüştür. Düşük eşikli kalsiyum akışına yol açan düşük voltaj kapılı kalsiyum kanallarının, talamokortikal yan nöronlarının eksitabilitesine katkısı olduğu da düşünülmüştür; bu kanalların blokajı talamik nöronların anormal uyarılmalarını baskılayabilir (3).

TANIve HASTAYA YAKLAŞIM

İnme sonrası görülen santral nöropatik ağrılı hastalarda, inme ve ağrının ortaya çıkışı arasındaki zaman aralığı tanıyı güçleştirebilir. Bu nedenle nöropatik ağrı tanısı gecikir. İnme sonucu oluşan bilişsel bozukluklar ve konuşma problemleri de hastanın kendisini ifade etmesini zorlaştırabilir. Hastanın ağrıyı ifade etmesindeki güçlük ile doğası değişik olan ağrı ve diğer semptomları, hastanın tanısını daha da karmaşık hale getirebilir. Birçok durumda diyabetik periferik nöropati veya osteoartrit gibi eşlik eden hastalıklar yanlış tanıya götürebilir. Tedavi başlamadan önce duyusal defisitleri olan olgunun kapsamlı değerlendirilmesi gereklidir. Depresyon, anksiyete ve uyku bozuklukları gibi fonksiyonel bozukluklar inme sonrası görülen nöropatik ağrıya eşlik eden önemli komorbid durumlardır ve hekimin bu durumları göz önünde bulundurması gerekir (3) (Tablo 1).

TEDAVİ

İnme sonrası görülen nöropatik ağrının insidansı yüksek olmasına karşın tedavisi ile ilgili çalışma çok azdır (5). Tedavi için yapılan klinik çalışmalarda bazı antikonvülzanlar ve trisiklik antidepresanlarla kısmen başarı elde edilmişse de, etkin tedavi tam olarak sağlanamamıştır (6). Günümüzde trisiklik antidepresanlar, gabapentin, pregabalin, lamotrijina, kannabinoidlera,d ve opioidler ile ablatif ve stimülasyon yöntemleri tedavide kullanılmaktadır (3).

Az sayıda çalışma olmasına karşın, transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonunun (TENS) da santral nöropatik ağrıyı azalttığı bildirilmektedir (3).

KAYNAKLAR

  1. Hansson P. Post-stroke pain case study: Clinical characteristics, therapeutic options and long-term follow-up. Eur J Neurol 2004; 11: 22-30.
  2. Attal N, Cruccu G, Haanpää M, Hansson P, Jensen TS, Nurmikko T, et al; EFNS Task Force. EFNS guidelines on pharmacological treatment of neuropathic pain. Eur J Neurol 2006; 13: 1153-69.
  3. İrdesel J. İnme sonrası santral ağrı: Tanı ve tedavisi. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2005; 51 (Özel Ek B): B38-B41.
  4. Andersen G, Vestergaard K, Ingeman-Nielsen M, Jensen TS. Incidence of central post-stroke pain. Pain 1995; 61: 187-93.
  5. Gray P. Pregabalin in the management of central neuropathic pain. Expert Opin Pharmacother 2007; 8: 3035-41.
  6. Vranken JH, Dijkgraaf MG, Kruis MR, van der Vegt MH, Hollmann MW, Heesen M. Pregabalin in patients with central neuropathic pain: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of a flexible-dose regimen. Pain 2008; 136: 150-7.

Yazdır